تاثیرگذارترین و بهترین استودیوهای بازی سازی که دنیای گیم به آنها مدیون است

استودیوهای بازی سازی قطعا پایه های اصلی دنیای بازی های رایانه ای هستند که در طول تاریخ این صنعت صدها عنوان بازی را ساخته و منتشر کرده اند. برخی از آنها چه از لحاظ تعداد تولید بازی و چه از لحاظ طراحی و معماری یا نوآوری در تکنولوژی ساخت، تاثیر خیلی زیادی بر روی ساخت عناوین بعدی گذاشته اند. در این قسمت از دیجیالیک به معرفی تاثیرگذارترین و بهترین استودیوهای بازی سازی که دنیای گیم به آنها مدیون است می پردازیم.

آیا تا به حال پس از تجربه ی یک بازی ویدیویی به این مسئله فکر کرده اید که چگونه و چند نفر بر روی طراحی و توسعه آن بازی کار کرده اند؟ یا حتی به مکان ساخت بازی که چه شکلی می تواند داشته باشد. اصلا چطور ممکن است چنین عناوین پیشرفته ی گرافیکی و بزرگی توسعه یابند. استودیوهای بازی سازی دارای کارکنان بسیار متخصص و توانمندی هستند و روند پیشرفت این اشخاص و کل مجموعه یک شب یا چند ماه نبوده است. بلکه سالهای زیادی به این حیطه پرداخته اند. یک تاریخ بیش از یکصد ساله در پشت پیشرفت شگفت انگیز و همه گیر شدن این صنعت وجود دارد.

اگر بخواهیم به زمان قدیمی ترین ایده ساخت یک بازی الکترونیکی و البته از نوع غیر کامیپوتری سفر کنیم مقصد ما به سال 1947 مربوط می شود. سالی که یک بازی شبیه ساز موشک، توسط توماس تی، گولد اسمیت و رِی من و به صورت آنالوگ ساخته شد. این بازی یک اختراع غیر دیجیتالی و به نوعی تفکری برای شروع طراحی و ساخت یک بازی کامپیوتری بود. این مقدمه ای بر توسعه بازی XOX ساخته الکساندر داگلاس شد که یک عنوان غیر تجاری و از یاد رفته است که نمی توان از آن به عنوان یک بازی شناخته شده یاد کرد.

اما در سال 1971 اولین شرکتی که موفق به ساخت یک بازی با فروش تجاری شد شرکت Nutting Associates بود که با طراحی و ساخت یک بازی سکه ای به نوعی باعث اعتبار دادن به ساخت بازی ویدیویی شد. این بازی توسط نولان بوشنل و تد دابنی ساخته شد. این دو نفر که سازندگان بازی های Pong و Asteroid هستند. یک سال بعد در 1972 شرکت قدیمی آتاری را در کالیفرنیا افتتاح کردند. این در حالیست که Nutting Associates در 1976 تعطیل شد.

از طرفی در حول و حوش سال 1970 بود که شرکت قدیمی Magnavox که قدمت آن به 1917 می رسد با همکاری و اخذ مجوز از شرکت پیمانکاری Sanders Associates موفق به تولید اولین کنسول بازی تاریخ شد که نام آن را Magnavox Odyssey گذاشتند. این دستگاه که در آن زمان بسیار محبوب بود باعث اعتبار به ساخت کنسول های بازی بعد از خود شد و مخترع این کنسول که بائر (Baer) نام داشت به عنوان “پدر بازی های ویدیویی” لقب گرفت.

در سال 1979 تعدای از برنامه نویسان شرکت آتاری که توسط مدیر عامل این شرکت بنام ری کاسار از کار برکنار شده بودند توانستند حق امتیاز و مجوز بازی های ساخته شده خوشان را بگیرند و شرکت اکتیویویژن را افتتاح کنند. این شرکت اولین توسعه دهنده و منتشر کننده ی بازی های ویدیویی شد که در سال 1979 توانست مجوز این کار را دریافت کند. بنابراین اگر بخواهیم اولین شرکت تولید کننده بازی را نام ببریم بین شرکت های یاد شده هر کدام به نوعی جزء اولین ها محسوب می شوند.

صرف نظر از مسائل یاد شده مبحث اصلی ما درباره استودیوهای سازنده بازی های ویدیویی می باشد. این استودیوها یا شرکت های متخصصِ توسعه بازی معمولا از چندین تیم سازنده تشکیل می شوند که هر کدام از این تیم ها مسئولیت بخشی از فرآیندهای توسعه ی پروژه را بر عهده می گیرند.

یک تیم مسئول طراحی بازی می شود و به جنبه های مختلفی مثل مکانیک های گیم پلی یا داستان می پردازد. تیمی دیگر به برنامه نویسی دستورالعمل های گیم پلی، گرافیک یا هوش مصنوعی می پردازد. همچنین گروه هایی هم به توسعه هنری و صداگذاری می پردازند و در آخر هم گروهی مشغول نظارت کیفی و تضمین کیفیت بازی و بررسی استانداردهای مورد نیاز می شوند. البته این نگاهی سطحی است و زمانی که وارد جزئیات کار این تیم ها بشویم هر کدام ده ها و حتی صدها بخش مختلف را هدایت می کنند.

صدها استودیوی بازی سازی در خیلی از کشورهای مختلف وجود دارند که مهمترین آنها را می توان در ایالات متحده آمریکا، ژاپن و فرانسه مشاهده کرد. یکی از قدیمی ترین و معروف ترین این استودیوها که بیش از 55 سال از تاسیس آن می گذرد کونامی نام دارد که در چندین شهر ژاپن مشغول فعالیت است. این شرکت پس از تاسیس در 1969 به طور رسمی کار خود را در حوزه بازی و سرگرمی از سال 1973 آغاز کرد.

کونامی در طول حضور خود در حوزه تولید و انتشار بازی های ویدیویی عناوین بسیار محبوب، معروف و سطح بالایی را ارائه داده است که از مهمترین آنها می توان به متال گیر سالید، سایلنت هیل و PES اشاره کرد. با عرضه چنین بازی هایی نمی توان تاثیر بسیار زیاد این شرکت را در دنیای بازی انکار کرد.

از دیگر استودیوهای محبوب و صاحب نامی که دارای قدمت و طرفداران بسیاری در سراسر دنیا می باشد استودیوی فرانسوی یوبی سافت است که اکثر گیمرهای نیمه حرفه ای هم با بازی های محبوب آن از جمله سری اساسینز کرید و فارکرای آشنا هستند. این شرکت هم از سال 1986 به عنوان یکی از غول های تولید کننده بهترین عناوین بازی در دنیا مشغول به فعالیت است.

به هر روی این ها فقط بخشی از مهمترین استودیوهای بازی سازی هستند که تاثیر آنها در طول تاریخ به وضوح قابل لمس است. اما به طور کلی می توان گفت در بین همه این شرکت های بزرگ نام 10 مورد از آنها در طول بیش از 50 سال می درخشد. مواردی که تا این لحظه یعنی در سال 2024 اگر بخواهیم تاثیرگذاری آنها را اندازه گیری کنیم از سایر تولیدکنندگان تاثیر خیلی بیشتری بر بازی های ویدیویی داشته اند که در ادامه به نام و علت موثر بودن آنان می پردازیم.

تاثیرگذارترین و بهترین استودیوهای بازی سازی که دنیای گیم به آنها مدیون است

توجه: دقت داشته باشید که اولا مسئله مورد نظر ما شرکت های منتشر کننده بازی نیستند و هدف از این مطلب معرفی استودیوهایی است که در کار ساخت یا همان توسعه بازی ها از تاثیرگذارترین ها بوده اند. ثانیاً علی رغم اینکه در سال 2024 نینتندو به عنوان بزرگ ترین شرکت بازی سازی انتخاب شد با این حال ما با یک دید کلی و تاریخی به سراغ تاثیر گذارترین ها رفته ایم و این با بزرگ ترین شرکت ها متفاوت است. پس با ما همراه باشید با تاثیرگذارترین و بهترین استودیوهای بازی سازی که دنیای گیم به آنها مدیون است.

10. کونامی (Konami)

• سال شروع به کار: 1969
• سال شروع به توسعه بازی: 1978
• تعداد فرنچایز: +22
• تعداد بازی های مستقل: +200
• تعداد کل بازی ها: +700
• تخصص ژانر: مختلف
• مهمترین فرنچایزها: اساسینز کرید، فار کرای، پرنس آو پرشیا، بازی های تام کلنسی

ژاپن شرکت های بزرگ بازی سازی زیادی را در خود جای داده است و یکی از معروف ترین آنها قطعا کونامی می باشد. گیمرهای مخصوصاً قدیمی تر خاطرات زیادی از این نام دارند. مخصوصا در زمان اوج شهرت پلی استیشن و بازی Metal Gear Solid و Wining Eleven 3 که قبل از شروع بازی دیدن لوگوی سونی و کونامی لذت و هیجان زیادی داشت. نام فرنچایزهای موفق و تاثیرگذاری مثل Silent Hill همواره در رزومه این استودیو می درخشد.

کونامی قدیمی ترین و بااصالت ترین استودیو در لیست حاضر است که در سال 1969 تاسیس شد و اکنون بیش از 55 سال سن دارد. این شرکت دارای 22 شرکت تابعه تلفیقی در کل دنیاست. کونامی با انتشار بازی برای کنسول آتاری 2600 در اوایل دهه 80 موفق شد تجارت گسترده ای را در بازارهای ایالات متحده به راه بیندازد و در همان سالها در کنار نینتندو عناوین آرکید زیادی را توسعه دهد. موفقیت های Konami تا جایی بود که در سال 1991 توانست رکورد بیش از 300 میلیون دلار را در آمار فروش خود ثبت کند.

شاید پس از انحلال هیدئو کوجیما خالق شخصیت سالید اسنیک، تا سال 2020 کونامی کمی مخاطبین خود را آزرده خاطر کرد و روند پیشرفتش ثابت شد اما در سال 2020 و با بالا گرفتن شهرت نینتندو سوییچ هدف گذاری قابل توجهی را آغاز کرد. با این حال برخی از دفاتر داخلی آن منحل شدند اما در سال 2023 استودیوی جدیدی را در اوزاکای ژاپن افتتاح کرد. با شروع کار این استودیو پیش بینی می شود که رشد قابل توجهی را از این شرکت دوست داشتنی شاهد باشیم.

کونامی از لحاظ ثروت با اینکه در رتبه نوزدهم قرار گرفته است اما فقط به واسطه بازی های اصلی خود می تواند در لیست تاثیرگذارترین استودیوهای سازنده بازی تاریخ قرار داشته باشد. نمی توان از تاثیر شدید بازی eFootball یا PES چشم پوشی کرد. این بازی، شبیه ساز بسیار واقع گرایانه فوتبال که رقیب فیفا و یکی از قدیمی ترین عناوین فوتبالی تاریخ است.

این شبیه ساز فوتبالی به تنهایی موفق به متحول کردن بخش ورزشی دنیای گیم شد. اما کونامی با سری سایلنت هیل توانست پایه گذار سبک وحشت بقا و الهام بخشِ بسیاری از بازی های این ژانر شود. همچنین در بخش اکشن مخفی کاری هم با نسخه های اولیه متال گیر سالید و شخصیت اسنیک پیشگام این سبک بوده است.

---

9. اسکوئر انیکس (Square Enix)

• سال شروع به کار: 1975
• سال شروع به توسعه بازی: 2003
• تعداد فرنچایز: +15
• تعداد بازی های مستقل: +100
• تعداد کل بازی ها: +200
• تخصص ژانر: نقش آفرینی ژاپنی
• مهمترین فرنچایزها: فاینال فانتزی، دراگون کوئست، کرونو تریگر

وقتی که یک بازی تبدیل به فرنچایزی می شود که سال های سال می تواند بر عناوین هم سبک خود حکومت کند نشان از قدرت بازی و تیم توسعه دهنده ی آن دارد. بازیِ تاثیر گذار هم رابطه مستقیم با توسعه دهنده تاثیر گذار دارد. عنوانی مثل Final Fantasy نمونه بارز یک بازی کاملا موفق و تاثیر گذار است. عنوانی که نه تنها بیش از 16 نسخه اصلی و اسپین آف های متعدد از آن در طول این سالها عرضه شده است، بلکه با حضور در حیطه رمان و حتی رسانه هایی مثل انیمه و فیلم تاثیر زیادی هم بر این پلتفرم ها گذاشت.

این شرکت یک هولدینگ جهانی می باشد که در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی مشغول به فعالیت است. با اینکه اسکوئر انیکس به اندازه برخی از قدیمی ترین استودیوها قدمت ندارد اما در طی بیش از 21 سال موفق به سبقت قابل توجهی از استودیوهای رقیب شد. می توان دلیل این موفقیت را تجربه قبلی دو استودیوی مجزای Square و Enix دانست که از دهه هفتاد در این رشته فعالیت می کردند تا اینکه در 1 آوریل 2003 هر دو شرکت با یکدیگر ادغام شدند و اسکوئر انیکسی که ما در حال حاضر می شناسیم را به وجود آوردند.

آنها توانستند با به اشتراک گذاشتن تخصصشان با یکدیگر موفق به خلق عناوین زیادی شوند که مهمترین آنها را می توان سری فاینال فانتزی دانست که تا کنون با فروش بیش از 173 میلیون نسخه، خودش به تنهایی عاملی برای موفقیت این کمپانی است. هر کدام از این دو کمپانی قبل از پیوستن به یکدیگر هم بازی های بزرگی را تولید کرده اند. مثلا ساخت بازی ترسناک Parasit Eve توسط شرکت مستقل اسکوئر در سال 1998 یکی از افتخارات آن است.

اسکوئر انیکس با عقد قراردی با دیزنی مجوز استفاده از جهان های دیزنی، شخصیت ها و برخی دیگر از امتیازهای معنوی آن در بازی های Kingdom Hearts را دارد. با این حال دیزنی هیچ مالکیت و تسلطی بر سهام یا امتیازی های اصلی این شرکت ندارد. اسکوئر انیکس به علاقه مندان بازی های ویدیویی نشان داد که جهان بازِ بازی ها چه حرف هایی برای گفتن در این صنعت دارد. حتی به نوعی یکی از پایه های اصلی بازی های جهان باز شناخته می شود.

این استودیو با دارا بودن بیش از 15 فرنچایز مختلف یکی از فعال ترین کمپانی های تولید بازی های سریالی است. این در حالیست که این شرکت نه فقط در کار توسعه بلکه در انتشار نسخه های پراکنده ای از بازی های بزرگ همچون تامب رایدر، هیتمن و چندین قسمت از فرنچایزهای معروف دیگر به طور فعال نقش داشته است.

---

8. آی دی سافتور (id Software)

• سال شروع به کار: 1991
• سال شروع به توسعه بازی: 1992
• تعداد فرنچایز: +3
• تعداد بازی های مستقل: +10
• تعداد کل بازی ها: +31
• تخصص ژانر: شوتر اول شخص
• مهمترین فرنچایزها: دووم، ولفنشتاین، کواک

بحث ما درباره استودیویی می باشد که سبک FPS به آن مدیون است. علت چنین ادعایی درباره id Software به تولید نه 1، نه 2، بلکه 3 عنوان بازی است که به نوعی اجداد اصلی سبک شوتر اول شخص محسوب می شوند. آیا این 3 مدرک برای موجه دانستن حضور این استودیو در این لیست کافی نیست؟ اگر بگوییم تمام عناوین FPS تاریخ مدیون این استودیو هستند اغراق نکرده ایم.

این استودیو در سال 1991 تاسیس و یک سال بعد اولین بازی شوتر یا همان تیراندازی اول شخص خود را به نام Wolfenstein 3D منتشر کرد. تقریبا این بازی اولین بازی شوتر اول شخص واقعی و استاندارد در دنیا بود که هم اکنون یکی از عناوین معروف اکشن تیراندازی است. با اینکه در توسعه این بازی از فناوری های خیلی پیشرفته و مدرنی استفاده نشده بود و جزئیات فنی و گرافیک پیکسلی ساخته شده بود اما باز هم یک انقلاب در این سبک و سیاق بود.

در این بازی سربازان نازی دشمن به تعدادی محدود وجود داشتند که بعد از پیدا کردن آنان می توانستید به آنها شلیک کنید. درب ها را باز کنید و وارد اتاق های مخفی شوید. گیم پلی ساده بود و در نهایت کارهای کمی برای انجام دادن وجود داشت. این بازی مقدمه ای شد بر توسعه بازی بعدی که Doom نام داشت.

فکر می کنم خیلی از گیمرهای نسبتا حرفه ای و حتی آماتور با عنوان معروف دووم آشنایی دارند. یک بازی اکشن تیراندازی اول شخص و ترسناک که گیم پلی آن در دویدن و شلیک سریع خلاصه شده است. بنابراین id Software اولین توسعه دهنده ای بود که از چنین سبک جنگیدن سریعی در بازی های ویدیویی استفاده کرد. این کمپانی سرعت زیادی به FPS داد و پیشگام سبک تیراندازی اول شخص شد.

Doom در سال 1993 و نسبت به آن دوران یک بازی فوق العاده سرگرم کننده و دارای نبردهای وحشیانه و خونین بود. این بازی نسبت به ولفنشتاین 3D پیشرفته تر بود و با اینکه ولفنشتاین احتمالا اولین FPS بود اما دووم در این سبک بیشترین تاثیر را گذاشت. شما در دووم می توانستید با یک تفنگ ساچمه ای یا موشک انداز، موجودات اهریمنی را مورد هدف قرار داده و به آنها شلیک کنید یا بدن آنها را منفجر و خونین کنید.

با اینکه این اولین بار بود که صنعت بازی چنین سبکی را در خود می دید و بازی گرافیک پایینی داشت اما استرس و ترس قابل قبولی را به بازیکن تزریق می کرد. موسیقی متال هیجان انگیزی هم برای لذت گیمر در نظر گرفته شده بود. این بازی دارای کد منبع باز بود و با دارا بودن ویژگی های نسبتا زیاد، دست مخاطب را برای اعمال تغییرات باز گذاشته بود و از پروژه های چند نفره هم پشتیبانی می کرد. در نتیجه با رویکردی که در مراحل بازی و نبردها و طراحی محیطی داشت توانست الهام بخش عنوان 3 بعدی هیجانی و سریع دیگر با نام Quake باشد.

فکر نمی کنم نیاز به توضیح بیشتری برای اثبات موثر بودن id Software در دنیای بازی باشد. این کمپانی با ساخت قسمت های بعدی هر کدام از این عناوین مخصوصا Doom یک روند موثر و مداوم را در پیش گرفت و در سالهای اخیر با دووم 2016 و دووم اترنال ثابت کرد که وفاداری زیادی به گذشته خود و رضایت مخاطبانش دارد. این بازی ها با گرافیک بالا و استفاده از ساختار کلی عناوین اولیه، بازیکنان را به آینده این کمپانی بیش از پیش امیدوار کردند.

---

7. فرام سافتور (FromSoftware)

• سال شروع به کار: 1986
• سال شروع به توسعه بازی: 1994
• تعداد فرنچایز: +10
• تعداد بازی های مستقل: +25
• تعداد کل بازی ها: +70
• تخصص ژانر: نقش آفرینی سوم شخص
• مهمترین فرنچایزها: دارک سولز، آرمورد کور

معمولا یک مجموعه که در آن افراد خلاقی وجود داشته باشند می توانند چیزهایی را به وجود بیاورند که منحصر به فرد و اولین خواهد بود. در میان استودیوهای بازی سازی هم این قانون نانوشته صدق می کند. این کمپانی با وجود اینکه صاحب سبک است اما خیلی از کمپانی ها در تلاش برای تقلید از سبک سولز لایک منحصر به فرد آن بوده اند. اما یا موفق نشده اند یا بدجوری شکست خورده اند. سبکی که درباره آن می گوییم یک زیر سبک یا به نوعی یک حالت یا گیم پلی منحصر به فرد است که استودیوی FromSoftware خالق آن است.

بازی های سولز لایک بسیار نفس گیر و معمولا سخت هستند. با ورود به دنیای این بازی ها از همان ابتدا وارد یک چالش می شوید. این چالش نه تنها در میدان نبرد بلکه در جزء به جزء دنیای تاریک و مرموز بازی از لحاظ گیم پلیِ دشوار، باس فایت های نفس گیر و کل داستان خاص آن خلاصه شده است. با این اوصاف فرام سافتور با ارائه چنین سبکی یکی از تاثیرگذارترین استودیوها در دنیای بازی های ویدیویی می باشد.

این شرکت ژاپنی در 1994 با توسعه بازی King’s Field برای کنسول پلی استیشن پا به عرصه صنعت بازی سازی گذاشت و طی دو سال بعد، این فرنچایز را به 3 قسمت ارتقا داد. این شروعی برای تولید بیش از 50 بازی تا سال 2009 بود. سالی که با توسعه بازی Demon’s Souls برای پلی استیشن 3 اصطلاح سولز لایک به وجود آمد. اصطلاحی که پس از آن بسیار رایج شد. به طوری که اخیرا این اصطلاح در بین تمام گیمرها و کارشناسان به حدی قرار گرفته است که برخی در بررسی های بازی ها با این اصطلاح شوخی می کنند.

استودیو آی دی سافتور بعد از موفقیت چشمگیر دیمون سولز فرمول جدیدی را کشف کرده بودند که برای آنها کارساز و موفقیت آمیز بود. بنابراین وارد فاز تازه ای از توسعه ی همه بازی ها در حیطه ی سولز یا وابسته به سولز شد. صرف نظر از برخی موارد همچون Armored Core V و دو سه عنوان دیگر که جنبه های انحرافی با موضوع اصلی این کمپانی داشتند و به نوعی ریشه های قدیمی آنها باعث چنین شیوه های بازی سازی می شد سایر موارد تولید شدی آنها کاملا به “Souls-Like” پایبند بودند.

نمی توانم با قاطعیت بگویم چرا این سبک تا این حد مورد تشویق و پیگیری گیمرها قرار گرفته است، اما دلایلی که محسوس است کم نیستند. این بازی ها دنیای باز خود را در یک بن بست RPG رایج و معمولی قرار نمی دهند، بلکه با داستان سرایی قابل لمس و معمولا اساطیری و اضافه کردن شخصیت هایی کم نظیر، مکانیک های نبرد چالشی و خاص و سیستم های پیشرفتِ بی انتها و متنوع و بسیاری دیگر از جزئیات ریز و درشت، باعث موفقیت فرمولشان می شوند.

عناوینی همچون Sekiro, Elden Ring و Bloodborne از موفق ترین دست آوردهای سال های گذشته ی FromSoftware با دارا بودن درجه های سختی سر سام آور و گاهاً فضاهای گیج کننده دلایل کافی برای عبور بازیکن و تجربه نکردن آنها را داده اند. با این حال این کمپانی با ادامه دادن این روند به حاضران در این صنعت اثبات کرده است که با ریسک کردن و خلق ایده های تازه حتی به قیمت از دست دادن بخشی از سود تجاری می توان باعث دگرگونی و پیشرفت صنعت بازی سازی شد.

---

6. کپکام (Capcom)

• سال شروع به کار: 1979
• سال ورود به توسعه بازی: 1983
• تعداد فرنچایز: +27
• تعداد بازی های مستقل: +100
• تعداد کل بازی ها: + 300
• تخصص ژانر: مختلف
• مهمترین فرنچایزها: رزیدنت اویل، دویل مای کرای، دد ریسینگ، استریت فایتر، تکن

فکر نمی کنم گیمری باشد که نام بازی های سری رزیدنت اویل را نشنیده باشد. بازی ترسناکی که در کنار سایلنت هیل و تنها در تاریکی می توان از آنها به عنوان مثلث تاریخی ژانر وحشت بقا یاد کرد. این شرکت ژاپنی از اواخر دهه 80 با اولین قسمت از بازی Mega Man و Street Fighter استارت ورود و قرار گرفتن در صدر جدول بهترین استودیوهای بازی سازی را زد. این در حالیست که بازی نبرد خیابانی هم از معدود بازی هایی است که طرفداران آن همواره برای انتشار جدیدترین نسخه ی آن چشم انتظار هستند و تا کنون بیش از 50 میلیون نسخه از آن را فروخته است.

Capcom در اواسط دهه 90 با توسعه اولین نسخه بازی محبوب Resident Evil به شهرت قابل توجهی دست یافت و در اولین قسمت از این بازی موفق به زدن رکورد فروش 150 میلیون نسخه ای شد که یک موفقیت تجاری شگفت آور محسوب می شد. بنابراین در سالهای بعد قسمت های بعدی این بازی عرضه شد. شروع دهه 90 را باید اوج محبوبیت و شهرت کپکام با این بازی محبوب دانست. این در حالیست که از دید بسیاری از کارشناسان، سری رزیدنت اویل بیشترین تاثیر را در عناوین سبک ترسناک داشته است و همین می تواند مهمترین عامل برای اثبات تاثیرگذاری این استودیو هم باشد.

اما این هیولای بازی سازی به چنین چیزی قانع نشد و با شروع سال 2000 اقدام به ساخت بازی Devil My Cry کرد که این بازی هم از کم نظیرترین عناوین و دارای سبک منحصر به فرد خود است. کپکام در سال 2004 بیش از 90 میلیون نسخه از این بازی را عرضه کرد. فقط در همین 3 بازی حدود 200 میلیون نسخه تا سال 2024 فروخته شده است و این نشان از محبوبیت فوق العاده این استودیو، آن هم تنها در 3 بازی از بیش از 27 فرنچایز این کمپانی است.

صرف نظر از آمار بالای فروش، تاثیری که استودیوی کپکام بر صنعت بازی چه در بخش های داستانی و گیم پلی بازی ها و چه در فضاهای بازی سازی و بیشتر موارد فنی داشته است غیر قابل تصور است. با اینکه این شرکت در همه سبک ها و شکل های مختلف گیم پلی پیشگام بوده است، اما اگر از یک گیمر حرفه ای بپرسند که بازی وحشت بقا شما را به یاد کدام استودیوی بازی سازی می اندازد احتمالا پاسخ او Capcom خواهد بود. در حالی که همین سوال را اگر درباره بازی های مبارزه ای بپرسند قطعا یکی از پاسخ ها بازی Tekken خواهد بود که آن هم محصول کپکام است.

---

5. نینتندو (Nintendo)

• سال شروع به کار: 1889
• سال شروع به توسعه بازی: 1975
• تعداد فرنچایز: +124
• تعداد بازی های مستقل: +500
• تعداد کل بازی ها: +1386
• تخصص ژانر: مختلف
• مهمترین فرنچایزها: سوپر ماریو بروس، پوکمون، افسانه زلدا، دانکی کونگ، انیمال کراسینگ

یک کمپانی بسیار معروف که هم در زمینه توسعه بازی و هم در عرصه ساخت کنسول های بازی نامی آشنا و دارای قدمت است. در حقیقت قدیمی ترین استودیو در زمینه بازی های ویدیویی است که از حدود 135 سال پیش تاسیس شد. اما حرفه تخصصی نینتندو در زمینه بازی های رایانه ای به دهه 60 باز می گردد و اولین تولید آنان یک کنسول بازی به نام Color tv-game بود که در 1977 اقدام به توزیع این دستگاه کردند.

با انتشار بازی Donky Kong در 1981 کار این استودیو گرفت و با عرضه Super Mario Bros به اوج شهرت رسید. شرکت های زیادی در دنیا وجود دارند که مشغول تولید بازی هستند. اما کمتر شرکتی است که بدون توجه به سن و سال و در همه زمینه ها و موضوعات مختلف بازی تولید کند. چه در زمینه بازی و چه در زمینه دستگاه بازی. بدین منظور فقط کافی است نگاهی به موفقیت فوق العاده سوییچ بیندازید که چطور قدم در بین کنسول های نسل جدید گذاشت و یک سود کلان تجاری را برای این شرکت به ارمغان آورد.

این کنسول فقط از سال 2017 تا کنون با فروش نزدیک به 100 میلیون دستگاه نه تنها موفق به زدن رکورد فروش ایکس باکس وان در طول حیات آن شده است حتی از لحاظ فروش باز هم تهدیدی برای پلی استیشن 4 شود. علت این شهرت و فروش بالا قبل از هر چیز به ایده گرا بودن این کمپانی مرتبط است. ایده گرایی و خلاقیت منجر به تولید بازی هایی مثل سوپر ماریو یا Pokemon شد آن هم در دهه 80 که کسی به چنین سبک هایی فکر هم نمی کرد. بازی هایی که هر کدام عامل گسترش نینتندو و توسعه فرنچایزهای بسیار معروف خود شدند.

همه شرکت های تولید کنسول بازی متمرکز بر عرضه محصولات گیمینگ خود هستند و مشتریان از این کنسول ها برای تجربه بازی ها استفاده می کنند و نینتندو با تولید بازی های محبوبش مخاطبین را شدیداً درگیر خود می کند. من فکر می کنم علت عشقی که مردم به بازی های نینتندو دارند در درجه اول این است که نسل جوان به بازی هایی که بتوانند سرگرمی زیادی را از خود ارائه دهند علاقه شدیدی دارند که به غیر از موارد مذکور می توان به Zelda اشاره کرد که واقعا انتظار نمی رفت روزی به یکی از صاحب نام ترین عناوین جهان باز تبدیل شود. اما این اتفاق افتاد.

در حالی که تصور می کنیم درصد حداکثری از نوجوانان جذب بازی های جهان بازی مثل اساسینز کرید یا ردد دد ردمپشن شده اند و دیگر حاضر به تجربه دوباره بازی های سرگرم کننده مثل سابق نسیتند همه چیز برعکس است. آنها دویدن های سریع و پرش های پیاپی و هیجان آورِ عناوین پلتفرمی را دوست دارند. نمی توان از Super Mario Odyssey یا Animal Crossing به عنوان بازی های تاثیرگذار و دارای فروش فوق العاده جهانی چشم پوشی کرد.

به هر حال نمی توان بازی های مستقل و خالص Nintendo را با خیلی از توسعه دهندگان بازی های AAA مقایسه کرد. در حالی که این شرکت با تولید حدود بیش از 1386 بازی و 16 کنسول بازی خانگی و دستی، در طول حیاتش با فروش جهانی این محصولات یک شرکت بزرگ تجاری شده است که رقابت با آن بسیار سخت است.

---

4. الکترونیک آرتز (Electronic Arts= EA)

اگر نگوییم EA تاثیرگذارتین استودیوی بازی سازی حداقل در بین 5 استودیوی برتر نیست، شاید در حق آن منصف نبوده باشیم. این شرکت از پیشگامان قدیمی صنعت تولید بازی های ویدیویی است که عناوینی شناخته شده و درجه یک و محبوب زیادی همچون Need For Speed, Battlefield, The Sims و تعداد زیاد دیگری از چنین عناوین دوست داشتنی و صاحب نامی در طول حیات خود تولید کرده است و تاثیر آن بر دنیای بازی های ویدیویی مخصوصا بازی های PC بی نهایت بوده است.

برای اینکه بخواهیم آثار معروف الکترونیک آرتز را نام ببریم که واقعا این کار به دلیل بزرگ بودن اکثر آثار این کمپانی دشوار است. به عنوان مثال کافی است فقط به یک بازی غول پیکر به نام FIFA اشاره کنیم تا حجت را بر شما تمام کنیم. این در حالیست که سبک بازی های ورزشی به این شرکت مدیون است. عناوینی همچون EA Sports FC, F1, NHL و بسیاری دیگر از بازی های این ژانر ریشه های سایر عناوین امروزی هستند. حتی این بازی ها الهام بخش گیم پلی بسیاری از بازی های کمپانی های دیگر شدند.

تریپ هاوکینز که یکی از پرسنل سابق اپل بود الکترونیک آرتز را در 1982 در کالیفرنیای آمریکا و با سرمایه اولیه 200000 دلار پایه گذاری کرد و یک سال بعد به صورت تخصصی به عرصه توسعه بازی وارد شد. عنوان Hard Hat Mack اولین بازی ساخته شده استودیوی بازی سازی EA Games است.

رفته رفته با اضافه کردن نیروهای جدید و متخصصان حرفه ای برنامه نویسی، تیم بزرگی متشکل از 12900 کارمند که در زمینه توسعه نرم افزارهای پشتیبانی طراحی و تولید انواع بازی های روز دنیا در سبک های مختلف کم نظیر عمل می کنند را تشکیل داد.

این کمپانی با اعمال بروزرسانی های منظم و سرویس های زنده همواره ارتباط نزدیک و عمیقی را با مخاطبین خود که بیش از 600 میلیون بازیکن در سراسر دنیا هستند برقرار می کند. این شرکت همواره در طول حیاتش بسیار متعهدانه در زمینه تولید بازی فعالیت داشته و در هر سال عناوین معروفی را وارد بازار کرده است. هر کدام از عناوین سود هنگفتی را به شرکت تزریق کرده اند.

مهمترین بخش های EA بخش سرگرمی و بخش ورزشی هستند که هر کدام تمرکز ویژه ای بر استفاده از فناوری های جدید و تغییرات گیم پلی جهت بهتر شدن بازی های هر سبک دارند. این طور که مشخص است رهبری دو بخش مذکور به صورت جهانی در دست استودیوی الکترونیک آرتز است. بزرگترین فرنچایز این استودیو بازی فوتبال فیفا است که یک فروش مادام العمر پیوسته دارد. الکترونیک آرتز به غیر از توسعه بازی ها، یکی از بزرگترین منتشر کنندگان بازی های ویدیویی تاپ استودیوهای برتر است.

---

3. راکستار گیم (Rockstar Games)

• سال شروع به کار: 1998
• سال شروع به توسعه بازی: 1997
• تعداد فرنچایز: +9
• تعداد بازی های مستقل: +14
• تعداد کل بازی ها: +47
• تخصص ژانر: مختلف
• مهمترین فرنچایزها: جی تی ای، رد دد، مکس پین

فکر می کنم همه گیمرها با بازی معروف و پر طرفدار GTA یا Grand Theft Auto آشنایی دارند. عنوانی که تاثیر گذارترین و پرفروش ترین بازی تاریخ است که معمولا اکشن های سوم شخص را در یک جهان باز و بسیار پهناور ارائه می دهد. نمی دانم این نظر شخصی من باشد یا برای شما هم اینگونه است که هیچ عنوانی را نمی توانید با آثاری مثل GTA و Red Dead Redemption 2 مقایسه کنید. بازی های جهان باز باور پذیر، پر زرق و برق و پر هرج و مرجی که در گیم پلی آنها حس غوطه وری قابل توجهی به بازیکن دست می دهد.

عناوین راکستار دارای گرافیک بالا و پر از جزئیات و گیم پلی روان هستند. جهان ها در بازی های این شرکت، تعاملی و ساختاری لایه بندی شده دارند. اما چیزی که مخاطب را جذب می کند حالت سینمایی و سریالی بودن آن است. در این بازی ها NPC ها تقریباً مثل انسان های واقعی هر کاری می کنند. از حرف زدن و دعوا کردن گرفته تا آشپزی و به تفریح رفتن. یک اجتماع عظیم و شخصیت های اصلی و فرعی که جامعه شهری یا روستایی را تشکیل داده اند. این یک پیشرفت زودتر از موعد می باشد که توسط Rockstar Games اتفاق افتاده است.

این پیشرفت خیلی کاملی نبود اما بعد از انتشار بازی Red Dead Redemption 2 به کمال رسید. این استودیو با عرضه نسخه دوم بازی ردد دد ردمپشن کاری کرد که نه تنها بازیکنان انگشت به دهان بمانند بلکه بسیاری از منتقدین و کارشناسان هم نتوانند ایراد خاصی از آن بگیرند.

ویژگی مهم دیگری که درباره بازی های راکستار وجود دارد استفاده از هوش مصنوعی فوق العاده پیشرفته است که در گوشه به گوشه دنیای بازی پاسخگوی واکنش های هر یک از شخصیت های درون بازی است. چه خود گیمر باشد و چه چند شخصیت که در آن لحظه اصلا آنها را نمی بینید و مشغول کار خودشان هستند. اگر این اعجاب انگیز نیست، شما بگویید که چه شرکت دیگری می تواند چنین رفتارهایی را با محاسبه و منطق دقیق در یک بازی کامپیوتری پیاده سازی کند؟ نکته دیگری که درباره بازی های راکستار باید به آن توجه کرد پیشروی های چندگانه حرکتی است.

این واقعیت که در چنین فضای گسترده ای در هر لحظه می توانید پیشروی های چندگانه ی حرکتی داشته باشید را باید به عنوان یک برتری قطعی نسبت به خیلی از سبک های بازی دانست. در هر لحظه که اراده بکنید می توانید سوار وسیله نقلیه سبک و سنگین شوید که راکستار به زیبای تمام این سواره بودن را با سوارکاری در RDR2 تعویض کرد. می توانید به صورت مخفی کاری پیشروی کنید، به دورترین نقاط سفر کنید. به رستوران بروید. سوار هواپیما شوید و با چتر نجات به درون دریا بپرید. از انواع تفنگ کمری و مسلسل استفاده کنید. بخوابید و بیدار شوید. گروهی یا تکی به مبارزه بروید.

خلاصه کمتر کاری وجود دارد که نتوانید انجام دهید مگر اینکه بخواهید در سیاره ای دیگر به نانوایی بروید و تعداد مشخصی نان بگیرید. شاید این شیوه در آینده پاسخگوی لذت بردن مخاطبان نباشد اما در حال حاضر هیچکس بدش نمی آید که در یک بازی، هم بتواند ماموریت های خطی انجام دهد و هم این قابلیت فراهم باشد که ماموریتی دیگر را انجام دهد و یا در دنیای کاملا آزاد و در دل طبیعت وحشی بگردد.

---

2. اکتیویژن بلیزارد (Activision Blizzard)

• سال شروع به کار: 1979
• سال شروع به توسعه بازی: 2008
• تعداد فرنچایز: +10
• تعداد بازی های مستقل: +14
• تعداد کل بازی ها: +30
• تخصص ژانر: مختلف
• مهمترین فرنچایزها: کال آو دیوتی، دیابلو، وارکرافت، استارکرافت، کراش بندیکوت، اوور واچ، اسپایرو، گیتار هیرو

یکی از ثروتمندترین استودیوها که از لحاظ ساختارِ همکاری با شرکت های دیگر کمی گیج کننده است اکتیویژن بلیزارد است. به واسطه داشتن بزرگ ترین بازی تیراندازی اول شخص یعنی سری Call of Duty می توان گفت این یک استودیوی افسانه ای است. با کمی توجه به فعالیت های اخیر این شرکت متوجه خواهید شد که این روزها فقط بر روی فرنچایزهای معروف و بزرگ خود متمرکز شده است. البته این کار خوبی است چرا که COD خودش به تنهایی یک دنیا و یک تاریخ است.

این توسعه دهنده بازی های ویدیویی با هوشمندی خاصی اقدام به ادغام شرکت های مستقل ویوندی گیم و اکتیویژن کرد و نام اکتیویژن بلیزارد را ثبت کرد. این اتفاق خیلی هم قدیمی نیست و در سال 2008 به وقوع پیوست. از آن سال به بعد همه چیز برای آن عالی پیش رفت و در حال حاضر یکی از موفق ترین و ثروتمندترین نام ها در بین شرکت های بازی سازی می باشد. این کمپانی از زمان شروع کارش به طور هوشمندانه با نگهداری از فرنچایزهای قدیمی توانست صاحب امتیاز فرنچایزهای بزرگی مثل Call of Duty، Diablo، Warcraft و تعدادی دیگر از این غول های قدیمی شود.

این در حالی است که اخیرا فقط بر روی توسعه و پیشرفت فقط 4 بازی COD, Warcraft, Over Watch و Diablo خود را محدود کرده است. از آنجایی که اکتیویژن بلیزارد بازی های قدیمی تر و معروف دیگری هم در اختیار دارد و اخیراً معاملاتی با مایکروسافت داشته است حق امتیاز انحصاری بازی های کلاسیک این شرکت همچون Tony Hawk, Crash Bandicoot, Starcraft و Spyro The Dragon در حاله ای از ابهام قرار گرفته است.

اکتیویژن بلیزارد در سال 2024 با دارایی بیش از 74 بیلیون دلار در رتبه ثروتمندترین شرکت های بازی سازی جهان قرار گرفته است. این شرکت با رفتن به سمت به وجود آوردن یک جامعه گیمینگ با ساختار شبکه ای باعث شده است که مخاطبین با تجربه آنلاین بازی هایش دور هم جمع شوند و بازی در پلتفرم اجتماعی صمیمانه ای را تجربه کنند. این در حالی است که اکتیویژن بلیزارد در زمینه تولید سالانه بازی مخصوصا کال آو دیوتی به طور منظم و بی وقفه فعالیت میکند و با این تولیدات تاثیر بسیار زیادی را بر روی صنعت بازی سازی گذاشته است.

چند تیم مختلف همچون Blizard Entertainment و Activision و King همچنین استودیوهای مستقل و معروفی مثل Infinity Ward, Treyarch, Raven Software و تعدادی دیگر از چنین مواردی به طور مداوم بر روی عناوین شوتر اول شخص و نمادین ترین ویژگی های فکری فعالیت می کنند و با همین روند باعث شدند Activision Blizard به موفق ترین استودیوی بازی سازی در 2022 تبدیل شود. انتظار می رود که با ادامه همین روند این عنوان در 2024 هم نصیب آنان بشود.

---

1. یوبی سافت (Ubisoft)

می دانم که برخی از شما عاشق یوبی سافت هستید. مخصوصاً آنهایی که سنشان آنقدری هست که بتوانند با آثار نسبتا قدیمی این استودیوی صاحب نام خاطره سازی کنند. از نظر من این شرکت می تواند در بین این 10مورد دست کم در رتبه اول تا سوم قرار بگیرد. چرا که در صنعت توسعه و نشر بازی و همچنین تعداد پرسنل در استودیوهای زیرمجموعه و گستردگی محیطی بسیار عظیم است. حتی اگر هیچکدام از این مسائل دلیلی بر تاثیرگذاری آن بر صنعت بازی نشود با نام های بزرگی که در دل این مجموعه قرار دارند دیگر نمی توان چیزی گفت.

با Assassins Creed شروع کنم یا Far Cry یا حتی Prince of Persia که از بهترین و به یاد ماندنی ترین عناوین تاریخ بازی ها هستند. نظرتان درباره بازی های بی رقیب برند Tomc Clancy’s چیست؟ از هر بعدی به یوبی سافت بنگریم فقط و فقط بازی های شاهکار دیده می شود که در چند خط پایین تر مهم ترین و محبوب ترینشان را نوشته ایم.

چنین غول عظیمی بر طبق نیازی که به نیروی فوق متخصص و استودیو دارد بیش از 20 هزار نفر نیرو دارد که حتی از بابت تعداد پرسنل از EA هم پیشی گرفته است. این در حالی است که این کارکنان در بین 45 استودیوی توسعه زیرمجموعه Ubisoft پراکنده هستند. این شرکت همواره در حال پیشرفت و آزمون و خطا بر روی عناوین جدید است. این در حالیست که تمرکز خود را بر روی توسعه بازی های کلیدی خود یعنی اساسینز کرید، فار کرای و آثار تام کلنسی هرگز از دست نمی دهد.

یکی از آثار تام کلنسی Rainbow Six است که در عرصه عناوین شوتر آنلاین تاثیر آن کاملا مشهود است. همچنین عنوان دیگری که می توان آن را پدر سبک مخفی کاری مدرن نامید Splinter Cell است که بسیاری از 2002 تا 2013 با قسمت های زیبای اکشن مخفی کاری آن لذت بردند. ضمن اینکه امیدوارم که به زودی شاهد تولید نسخه جدیدی از آن باشیم. چون که چنین شاهکاری نباید در دل تاریخ بازی های ویدیویی مدفون شود.

یکی از دلایل علاقه مندی بسیاری از مخاطبین به نام استودیو یوبی سافت سرعت عمل و تنوع بسیار زیاد این شرکت است. این شرکت در حال حاضر به طور جدی مشغول آزمایش بر روی بازی هایی مثل Riders Republic یا Immortals Fenyx Rising تا با توسعه قسمت های دیگری از این عناوین، فرنچایزهای جدیدی را به هوادارانش تقدیم کند. واقعا این ویژگی یوبی سافت دوست داشتنی است. البته یوبی سافت بیشتر از 10 پروژه شکست خورده هم دارد که اصلا عرضه نشدند. با این حال این تلاش ها ارزشمند است.

اگر بخواهیم از تاثیرگذارترین بازی توسعه داده شده توسط یوبی سافت یکی را نام ببریم، من قطعا به سری اساسینز کرید اشاره خواهم کرد. چون قبل از انتشار این بازی هیچ عنوانی با چنین گیم پلی و عملکردی هنوز وجود نداشت. تنها بازی که از لحاظ موضوعی و تا حدودی طرح داستانی آن به اساسینز کرید نزدیک بود بازی شاهزاده ایرانی بود که آن هم متعلق به خود این شرکت بوده است. اساسینز کرید تاثیر زیادی هم بر روی عناوین جهان باز و هم بر روی عناوین مبارزه ای گذاشت و نام این فرنچایز پر طرفدار را در دل تاریخ ثبت کرد.

از سایر عناوین تاثیر گذار یوبی سافت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

Tom Clancy’s Ghost Recon

Tom Clancy’s The Division

Watch Dogs

Driver

Brothers In Arms

Call of Juarez

Rayman

---

جمع بندی

به طور کلی استودیوهای بزرگی در حال حاضر مشغول به فعالیت هستند که در سال های اخیر حتی بهتر از این 10 استودیو فعالیت کرده اند. نام های بزرگی همچون Bethesda Game Studios یا Bioware و حتی Valve یا Naughty Dog که با فرنچایزهای بزرگی همچون The Last of Us و Uncharted موفقیت های چشمگیری را به دست آورد اما تاثیرات پایه ای 10 استودیوی یاد شده در تاریخ صنعت گیم بیشتر است.

ما در این لیست بر روی توسعه بازی ها توسط استودیوهای مذکور تمرکز داشتیم و شاید اگر مقوله ی انتشار را هم در نظر می گرفتیم نتیجه متفاوت با آنچه مشاهده می کنید می شد. مثلا الکترونیک آرتز با انتشار صدها بازی بزرگ و معروف می توانست در رتبه بالاتری قرار بگیرد. با این حال یوبی سافت از لحاظ بازی های ساخته شده، شرکت های وابسته و ثروت، انتخاب منطقی تری نسبت به سایر شرکت ها می باشد.

در نهایت توسعه دهندگانی بیشترین تاثیر را بر صنعت بازی می گذارند که برای رسیدن به پیشرفت عرق زیادی ریخته باشند تا اگر روزی هم شکست خوردند و حتی حضور هم نداشتند آثار ماندگار آنها در دل تاریخ به جا بماند. اگر شما هم توسعه دهندگانی را می شناسید که باید در این لیست قرار داشته باشند یا اگر فکر می کنید استودیویی لایق حضور در این لیست نیست با ما در میان بگذارید. سپاس از همراهیتان با دیجیالیک و موضوع تاثیرگذارترین و بهترین استودیوهای بازی سازی که دنیای گیم به آنها مدیون است.

---

مقالات مرتبط:

ظهور و سقوط سگا: تاریخچه افسانه ای که از یادها رفت

با این 6 وسیله احساس غوطه وری در بازی را به حداکثر برسانید